ZHP w tamtym czasie charakteryzował się dużą elastycznością we wdrażaniu w życie swoich programów wychowawczych. W Organizacji, szczególnie w latach trzydziestych, mogli realizować swoje nowatorskie koncepcje wychowawcze instruktorzy harcerscy. Praktycznym rezultatem tych przemyśleń i działań była działalność społeczna w Organizacji Harcerek ZHP, ruch zuchowy, Koło Instruktorów im. Mieczysława Bema tzw. KIMB oraz Krąg Instruktorów "Złota Strzała".
3 stycznia 1921 utworzono dwie gałęzie organizacji, na czele żeńskiej stanęła Maria Wocalewska. Program społecznej służby w Organizacji Harcerek wypracowano w Szkole Instruktorek Harcerskich w Buczu koło Skoczowa. Kształcone tam instruktorki przygotowywano nie tylko do pracy w harcerstwie, ale także do roli żon, matek i działaczek społecznych. Zmierzano do ukształtowania modelu społecznej służby harcerek rozumianej jako służba dziecku zwłaszcza wiejskiemu, służba zdrowia oraz służba dla podniesienia poziomu cywilizacyjnego wsi polskiej.
Ruch zuchowy, a ściślej oryginalna metoda zuchowa, opracowana została przez Aleksandra Kamińskiego w latach 1927-1929, który za podstawę metody przyjął zabawę naśladowniczą. Nadał on ruchowi zuchowemu oryginalne narodowe piętno, oderwał go od wzorów skautowych "wilcząt", stworzył całościowy aktualny do dnia dzisiejszego metodyczny, programowy i pedagogiczny system wychowania w organizacji dzieci w wieku 8-11 lat.
Instruktorzy harcerscy o demokratycznych, lewicowych poglądach akcentujący większe zainteresowanie harcerstwa dziećmi ze środowisk robotniczych mieli możność samorealizacji w Kole Instruktorów im. Mieczysława Bema oraz w Kręgu Instruktorów "Złota Strzała".
